Zakupoholizm – leczenie
Normalna, powszechna czynność dokonywania zakupów może stać się problemem. Ludzie kupują, by zaspokajać potrzeby. Jednak w przypadku części osób kupowanie coraz mniej służy zaspokajaniu potrzeb, a coraz bardziej ma pozwolić odczuć ulgę w napięciu. Konsekwencją takiego radzenia sobie z emocjami stają się kolejne napięcia, tym razem wynikające z faktu niepotrzebnych zakupów. Kiedy rozwija się zakupoholizm, pomimo trudności wynikających z kupowania, nie następuje zmiana schematu. Obietnice dawane sobie lub innym nie są dotrzymywane, pogłębia się frustracja, zwiększa się bezradność i bezsilność wobec pojawiających się natrętnych pragnień dokonywania zakupów. W konsekwencji prowadzi to do stanów depresyjnych, poszukiwania ulgi używkach, jedzeniu lub zachowaniach seksualnych.
Objawy zakupoholizmu
Rozpoznając swój problem zakupoholizmu warto zwrócić uwagę:
- Czy zakupy są Twoim dyżurnym sposobem na radzenie sobie z uczuciami?
- Czy doświadczasz wzrostu samooceny podczas zakupów i spadku niedługo potem?
- Czy dominuje poczucie pustki wewnętrznej, które zmniejsza się podczas kupowania?
- Czy wydajesz na zakupy określonych rzeczy więcej niż zamierzasz?
- Czy zdarzyło Ci się ukraść coś, co chciałeś (-aś) kupić?
- Czy pożyczałeś (-aś) pieniądze na zakup czegoś niepotrzebnego?
- Czy doznajesz trudnych do opanowania pragnień zakupu?
- Czy kupujesz coś, czego nigdy potem nie używasz?
- Czy masz problemy w związku przez swoje zakupy?
- Czy postanawiałeś (-aś) sobie, ze już tak nie zrobisz, a pomimo to znów do takiego kupowania wracałeś (-aś)?
Podobnie, jak patologiczny hazard, zakupoholizm można leczyć, korzystając z doświadczeń programu psychoterapii uzależnień.
Leczenie zakupoholizmu
Uzależnienie od kupowania jest rodzajem uzależnienia behawioralnego, a bez podjęcia leczenia objawy uzależnienia mogą nasilać się. W leczeniu zakupoholizmu stosuje się terapię poznawczo-behawioralną, a plan terapeutyczny musi być ściśle dopasowany do indywidualnych potrzeb chorego. Przede wszystkim terapeuta podczas pierwszych spotkań musi ustalić, w jakich momentach życia zakupoholizm występuje – czy ma to związek z konkretnymi sytuacjami, z jakimś kontekstem czy może występuje stale. W następnej kolejności terapeuta ustala, czy chory może powstrzymać się od zakupów, czy epizody zakupoholizmu są silniejsze – czy realizacja pragnienia zakupów zwycięża nad np. brakiem funduszy i wtedy chory zaciąga kredyty lub popada w długi.
Uzależnienie od zakupów, podobnie jak wszystkie uzależnienia, może prowadzić do pojawienia się kłopotów finansowych, do problemów rodzinnych, dlatego ważne, aby w terapii wzięły udział także najbliżsi chorej osoby. W ich przypadku spotkanie z terapeutą ma charakter edukacyjny – dowiadują się więcej o mechanizmach uzależnienia oraz o sposobach radzenia sobie z nimi.
Terapia zakupoholizmu
Terapeuta wraz z chorym starają się wypracować strategie radzenia sobie z emocjami, napięciem czy stresem w sposób konstruktywny, a nie poprzez uciekanie się do zakupów. Terapeuta może zalecić także naukę metod relaksacyjnych, medytacji, jogi czy innych, które pomogą uporać się ze stresem.
Ponieważ zakupoholizm może prowadzić do pojawienia się problemów finansowych, dlatego osobom, u których one wystąpiły, zalecane są porady doradcy finansowego oraz opracowanie planu spłaty długów i jednoczesnej poprawy warunków finansowych. Jednak leczenie zakupoholizmu powinno zostać rozpoczęte poprzez zrozumienie chorego, czego dotyczy problem i skąd bierze się silne pragnienie czy też potrzeba zakupów. Im szybciej zostanie wdrożona terapia, tym lepiej – zakupoholizm jest leczony podobnie jak i inne uzależnienia. Z tą różnicą, że osoba chora musi nauczyć się rozgraniczać zakupy produktów niezbędnych, za zakupy pod wpływem emocji. Utrwalanie wzorca zakupów pod wpływem emocji tylko nasila problem stąd leczenie warto podjąć jak najszybciej. Im szybciej zostanie podjęta decyzja o leczeniu, tym mniejsze będą także skutki finansowe uzależnienia od zakupów.
Z terapii zakupoholizmu powinny skorzystać także osoby, u których zakupy wzbudzają poczucie winy lub silne emocje, takie jak strach.
Jeśli chcesz podjąć terapię w naszym ośrodku leczenia uzależnień, zachęcamy do sprawdzenia cennika.