Komputer i sieć internetowa dają niezwykłe możliwości dla użytkowników. Stale rozwijający się Internet stanowi niemożliwy już do zgłębienia obszar. Morze informacji i wydarzeń w sieci, dostępne natychmiast i bez wysiłku, wciąga użytkowników. Powiększa się grono osób, które nie wyobrażają sobie dnia bez surfowania w Internecie, stających się niewolnikami sieci. Uzależnienie od Internetu i komputera może przybierać różne formy.

Uzależnienie od Internetu i komputera – objawy

Obszarem najsilniej pociągającym, szczególnie dla młodych ludzi, są gry komputerowe, które w świecie Internetu wzbogacają swoje możliwości. Ich użytkownicy tworzą postaci, rozwijają je, inwestując w nie więcej niż w swoje osoby w realności. Angażują się we wzajemne zobowiązania, nadając światu wirtualnemu wartości wyższe niż realnemu. Emocje zainwestowane w grę są tak duże, że realne bliskie osoby i dotychczasowe zainteresowania zostają porzucane, odsuwane lub agresywnie atakowane. Tracenie związków z realnym światem pogłębia pragnienie pozostawania w świecie wirtualnym.

Inną sferą są czaty internetowe i możliwość komunikacji z ludźmi. Niespełnione osoby z często nawet nieuświadomionymi trudnościami, w komunikacji internetowej odnajdują pociągającą przystań relacji z ludźmi. Kontakt internetowy pozwalając na ukrycie siebie, podbarwienie swojej osoby, śmiałość i odwagę bez konsekwencji, staje się jedyną lub najważniejszą niwą społecznej i erotycznej realizacji siebie. Problem relacji realnych pogłębia się. Trudności, których unika osoba żyjąca w sieci, powiększają się. Pomimo wszystko bywa świadoma ułudy i staje się coraz bardziej nieszczęśliwa, zadowalając się chwilowymi uniesieniami.

Konsekwencje uzależnienia od komputera i internetu obejmują zdrowie fizyczne (bóle pleców, nadgarstków, spadek odporności, zaniedbania żywienia, problemy ze snem, zaniedbania rozwojowe, kłopoty z oczami), zdrowie psychiczne (depresja, odrealnienie, drażliwość, halucynacje), zdrowie społeczne (samotność, wrogość), pustka duchowa.

Diagnozowanie uzależnienia od Internetu i komputera

We wstępnej ocenie problemu pomoże Ci następujący zestaw pytań:

• Czy myślenie o Internecie lub komputerze zabiera Ci dużo czasu i robisz to nawet wykonując inne czynności?
• Czy czujesz, że brakuje Ci czasu na świat komputera, że jesteś nienasycony (-a)?
• Czy zdarzało Ci się bezskutecznie ograniczać korzystanie z komputera lub czy próbowałeś (-aś) nieskutecznie już przestać?
• Czy Twój nastrój obniża się, gdy nie możesz korzystać z komputera, a poprawia się gdy zaczynasz?
• Czy przesiadujesz w sieci dłużej niż zamierzasz?
• Czy z powodu swoich aktywności związanych z komputerem naraziłeś (-aś) się na utratę ważnej znajomości, pracy lub szkoły?
• Czy zdarzało ci się okłamywać innych co do czasu spędzanego przed ekranem?
• Czy komputer służy Ci jako ucieczka od problemów i pocieszyciel w żalu, poczuciu beznadziei, smutku, samotności, lęku itp.?

Leczenie uzależnienia od Internetu

Leczenie uzależnienia od Internetu jest zbliżone do leczenia innych uzależnień, w tym alkoholizmu czy uzależnienia od hazardu. Niezbędna jest pomoc doświadczonego psychoterapeuty, który dobiera metody pracy indywidualnie do osoby uzależnionej. Specjalista szczegółowo analizuje każdy przypadek, a następnie pomaga Pacjentowi wypracować umiejętności radzenia sobie z uzależnieniem. W niektórych przypadkach niezbędna jest pomoc psychiatry oraz zastosowanie farmakoterapii.

Uzależnienie od komputera – terapia

Badacze wskazują na skuteczność terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu uzależnienia od komputera i internetu. W przypadku uzależnienia od internetu niemożliwe jest całkowite wyeliminowanie czynnika uzależniającego, ponieważ dostęp do sieci i korzystanie z niej jest niejako znakiem naszych czasów, niezbędnym do funkcjonowania, pracy, załatwiania różnych spraw. Dlatego w walce z uzależnieniem stosuje się różne techniki, mające pomóc pacjentowi zdobyć kontrolę nad czasem spędzanym przed ekranem. W walce z uzależnieniem pomagają m.in. organizacja alternatywnych aktywności zamiast spędzania czasu przed komputerem, usunięcie aplikacji, które powodują uzależnienie, ogromne znaczenie ma także wsparcie grupowe oraz terapia rodzinna, która pomaga wszystkim członkom rodziny zrozumieć mechanizm uzależnienia.

Psychoterapeuci dążą do reorganizacji aktywności w codziennym funkcjonowaniu osoby uzależnionej. Pacjent jasno określa swoje życiowe cele, musi wyeliminować też rutynę ze swojego życia, gdyż to oba – rutyna czy też nuda – są m.in. odpowiedzialne za schematyczne używanie internetu.

Terapia dla uzależnionych od internetu i komputera

Podczas leczenia uzależnienia od komputera nie jest zabronione korzystanie z internetu w ogóle, ale chory musi unikać czynnika uzależniającego, który dla każdego będzie inny – social media, czaty internetowe, strony z hazardem i inne.

Bardzo często uzależnienie od komputera wynika z samotności, braku relacji z innymi ludźmi, kompleksów, niskiego poczucia własnej wartości. Podczas spotkań grup wsparcia chorzy mogą nawiązać relacje, w świecie realnym, a nie wirtualnym.

Leczenie siecioholizmu

Siecioholizm, czyli uzależnienie od internetu, często wpływa nie tylko na życie osoby uzależnionej, ale i całej jego rodziny. W tej sytuacji zalecana jest terapia rodzinna, podczas której terapeuta edukuje ich na temat zagrożeń płynących z korzystania w nadmiarze z internetu. To także czas, aby naprawić relacje między członkami rodziny, zbliżyć się do siebie oraz znaleźć alternatywne metody spędzania wspólnie czasu.

Uzależnienie od internetu i komputera prowadzi do utraty kontroli nad czasem spędzonym w sieci, a to przekłada się na codzienne funkcjonowanie pacjenta. Pojawiają się problemy ze snem, zmęczenie, zaniedbywanie obowiązków czy nauki. Proces leczenia uzależnienia od internetu i komputera jest uzależniony od indywidualnych potrzeb jednostki, ważne jest też zidentyfikowanie czynnika, który powoduje nadmierne sięganie po technologię.