Czy alkoholizm jest dziedziczny?

Alkoholizm to przewlekła i (jeśli jest nieleczona) śmiertelna choroba, która wpływa na życie osoby uzależnionej oraz jej bliskich. Wiele osób zastanawia się, czy alkoholizm jest dziedziczny i czy geny mogą zwiększać ryzyko popadnięcia w nałóg. Dziedziczność alkoholizmu to temat, który wzbudza również zainteresowanie naukowców na całym świecie, a wyniki badań wskazują, że geny mogą odgrywać znaczącą rolę. Przyjrzyjmy się, co nauka mówi o genie alkoholizmu oraz innych czynnikach, które wpływają na podatność na uzależnienie.

Czy alkoholizm jest genetyczny? Co mówią badania?

Badania nad dziedzicznością alkoholizmu są prowadzone od dziesięcioleci. Jednym z przełomowych badań było szeroko zakrojone badanie na bliźniętach jednojajowych i dwujajowych. Badania nad bliźniętami jednojajowymi, które mają takie same geny, wykazały, że gdy jeden z bliźniaków jest uzależniony od alkoholu, drugi bliźniak jest również bardziej narażony na popadnięcie w nałóg. U bliźniaków dwujajowych, którzy dzielą około 50% genów, zależność ta jest mniejsza, co sugeruje, że geny mogą wpływać na skłonność do alkoholizmu.

W jednym z badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Yale analizowano ponad 2500 bliźniąt, z których jedni mieli rodziców uzależnionych od alkoholu, a inni nie. Okazało się, że bliźnięta mające rodzica z problemem alkoholowym miały o 50% większe ryzyko nałogu w porównaniu z bliźniętami, których rodzice nie mieli problemu z alkoholem.

Geny związane z uzależnieniem od alkoholu

Gen alkoholizmu to określenie, które odnosi się do zestawu genów związanych ze zwiększonym ryzykiem rozwoju uzależnienia. Naukowcy zidentyfikowali kilka genów, które mogą wpływać na podatność na alkoholizm:

1. Geny związane z metabolizmem alkoholu: W szczególności geny ADH1B i ALDH2 wpływają na szybkość przetwarzania alkoholu w organizmie. Osoby, które mają warianty genów przyspieszających rozkład alkoholu, mogą spożywać większe ilości alkoholu, zanim poczują jego efekty. Taka cecha może zwiększać ryzyko uzależnienia.
2. Gen GABRA2: Badania przeprowadzone w National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA) wykazały, że osoby z wariantem genu GABRA2 są bardziej narażone na uzależnienie od alkoholu. Gen ten wpływa na receptory GABA w mózgu, które regulują uczucie relaksu i spokoju po spożyciu alkoholu. Osoby z określonym wariantem tego genu mogą mieć większe skłonności do picia.
3. Gen CRHR1: Inne badanie przeprowadzone na University of North Carolina wykazało, że gen CRHR1, który jest związany ze stresem, może również wpływać na rozwój uzależnienia. Osoby posiadające określony wariant tego genu są bardziej narażone na picie alkoholu w sytuacjach stresowych, co może prowadzić do rozwoju alkoholizmu.

Czy geny to jedyny czynnik? Wpływ środowiska i wychowania

Chociaż geny mogą zwiększać ryzyko uzależnienia, czy alkoholizm jest dziedziczny w pełnym znaczeniu tego słowa? Odpowiedź jest bardziej złożona. Czynniki środowiskowe, takie jak wychowanie, otoczenie, doświadczenia życiowe i traumy, również mają ogromny wpływ na ewentualny rozwój alkoholizmu.

Na przykład osoby, które dorastały w domach, gdzie obecny był alkoholizm, mogą być bardziej narażone na nałóg nie tylko ze względu na geny, ale także z powodu naśladowania wzorców zachowań. Badania pokazują, że dzieci alkoholików często naśladują zachowania swoich rodziców i występuję u nich większe ryzyko rozwoju nałogu, niezależnie od czynników genetycznych. Podobną prawidłowość zauważamy wśród pacjentów ,którzy trafiają do naszego ośrodka.

Podsumowanie: gen alkoholizmu a ryzyko uzależnienia

Badania naukowe wskazują, że geny mogą wpływać na podatność na alkoholizm, ale nie determinują ostatecznie losu danej osoby. Geny związane z metabolizmem alkoholu oraz funkcjonowaniem receptorów w mózgu mogą zwiększać ryzyko, jednak równie ważne są czynniki środowiskowe, zasoby i styl życia. 

Reasumując alkoholizm może być dziedziczny, ale nie jest to wyrok – odpowiednia profilaktyka i wsparcie, dobre relacje mogą pomóc uniknąć nałogu.

Jeśli w Twojej rodzinie były osoby z problemem alkoholowym, ważne jest, aby być świadomym tego ryzyka i unikać czynników, które mogą przyczyniać się do rozwoju uzależnienia. Dbając o siebie, prowadząc zdrowy styl życia, utrzymując dobre, wspierające relacje. A jeśli doświadczasz kłopotów emocjonalnych czy relacyjnych rozważ możliwość skorzystania z psychoterapii ,która pomoże Ci poprawić jakość życia ,tym samym zmniejszając ryzyko alkoholizmu lub innego uzależnienia.