Amfetamina
Amfetamina to silny środek psychoaktywny.Jej działanie na organizm może mieć silnie wyniszczający efekt. Jest też szybko i silnie uzależniająca.
Amfetamina oddziałuje przede wszystkim na układ nerwowy, powodując intensywny wyrzut dopaminy i noradrenaliny w mózgu. Dopamina to neuroprzekaźnik odpowiadający za uczucie przyjemności, motywacji i nagrody. Gdy poziom dopaminy gwałtownie wzrasta, osoba zażywająca amfetaminę odczuwa euforię, wzrost energii i poczucie siły.
Z czasem organizm przystosowuje się do tego nadmiaru dopaminy, co prowadzi do obniżenia naturalnej produkcji tego neuroprzekaźnika. Użytkownik odczuwa wtedy silne pragnienie ponownego zażycia substancji, aby znów doświadczyć tego samego efektu. Ten mechanizm uzależnienia jest wzmocniony przez szybkość działania amfetaminy – intensywna euforia pojawia się niemal natychmiast po zażyciu, co zachęca do kolejnych dawek.
Badania neurobiologiczne wykazują, że amfetamina może trwale zmienić strukturę mózgu. Jedno z badań przeprowadzonych przez National Institute on Drug Abuse (NIDA) wskazuje, że długotrwałe stosowanie amfetaminy może prowadzić do degradacji neuronów produkujących dopaminę i serotoninę, co utrudnia regenerację układu nerwowego nawet po zaprzestaniu używania (źródło).
Dodatkowo, użytkownicy doświadczają tzw. „crashu” po odstawieniu – stanu skrajnego wyczerpania, depresji i anhedonii. Mechanizm ten wzmacnia uzależnienie, gdyż organizm domaga się kolejnych dawek, aby uniknąć nieprzyjemnych objawów odstawienia.
Długotrwałe zażywanie amfetaminy może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Oto niektóre z nich:
1. Układ krążenia
Amfetamina podnosi ciśnienie krwi i przyspiesza akcję serca, co zwiększa ryzyko zawału serca, udaru i innych chorób sercowo-naczyniowych. Badania opublikowane w czasopiśmie Circulation wskazują, że użytkownicy amfetaminy mają znacznie podwyższone ryzyko wystąpienia nagłej niewydolności serca w porównaniu do osób niezażywających .
2. Układ pokarmowy
Używanie amfetaminy często powoduje zmniejszenie apetytu, co może prowadzić do niedożywienia, utraty masy ciała i osłabienia organizmu. Dodatkowo długotrwała utrata apetytu może powodować niedobory witaminowe i mineralne, co wpływa na funkcjonowanie wielu układów w organizmie.
3. Zaburzenia psychiczne
Osoby nadużywające amfetaminy często doświadczają bezsenności, lęków, paranoi i halucynacji. Z czasem może rozwinąć się psychoza amfetaminowa, która przypomina objawy schizofrenii. Według badań opublikowanych w Journal of Clinical Psychiatry, psychoza amfetaminowa może utrzymywać się nawet kilka miesięcy po zaprzestaniu używania (źródło).
4. Układ odpornościowy
Długotrwałe stosowanie osłabia układ odpornościowy, co zwiększa podatność na infekcje i choroby. Substancja ta powoduje również zaburzenia w produkcji białych krwinek, co wpływa na zdolność organizmu do zwalczania patogenów.
5. Problemy stomatologiczne
Amfetamina może prowadzić do tzw. „meth mouth” – poważnych uszkodzeń uzębienia, takich jak ubytki, choroby dziąseł i utrata zębów. Wynika to z suchości w ustach, braku higieny oraz zakłóceń metabolicznych.
Amfetamina powoduje trwałe zmiany w strukturze i funkcjonowaniu mózgu. Oto kluczowe aspekty:
1. Zmniejszenie poziomu dopaminy
Długotrwałe zażywanie powoduje uszkodzenie neuronów odpowiedzialnych za produkcję dopaminy. Może to prowadzić do anhedonii – niemożności odczuwania przyjemności – oraz depresji. Badania przeprowadzone na szczurach przez Uniwersytet Harvarda wykazały, że już po 12 tygodniach stosowania amfetaminy poziom dopaminy spada o ponad 60% (źródło).
2. Uszkodzenie receptorów
Receptory dopaminy i noradrenaliny ulegają zniszczeniu, co obniża zdolność mózgu do regulacji emocji i zachowań. Dodatkowo dochodzi do zaburzeń w funkcjonowaniu osi HPA (podwzgórze-przysadka-nadnercza), co prowadzi do problemów ze stresem.
3. Obumieranie neuronów
Amfetamina przyczynia się do stresu oksydacyjnego i stanu zapalnego w mózgu, co powoduje śmierć komórek nerwowych. Z czasem może to prowadzić do problemów z pamięcią, koncentracją i uczeniem się. Badania obrazowe mózgu (MRI) wykazały, że osoby używające amfetaminy mają widoczne uszkodzenia w obszarze prężkoruchowym i hipokampie (źródło).
4. Zaburzenia komunikacji między neuronami
Amfetamina zakłóca prawidłową komunikację między neuronami, co prowadzi do trudności w podejmowaniu decyzji, kontroli impulsów i radzeniu sobie ze stresem. Według badań przeprowadzonych przez Uniwersytet Kalifornijski, osoby nadużywające amfetaminy mają znacznie obniżoną aktywność kory przedczołowej, co wpływa na ich zdolność logicznego myślenia (źródło).
Uzależnienie od amfetaminy jest bardzo trudne do pokonania, ale możliwe przy odpowiedniej pomocy. Najbardziej efektywnym leczeniem uzależnienia od amfetaminy jest leczenie stacjonarne średnio lub długoterminowe.
